Fronte marítima de Palmeira
Deseño dunha estratexia de ordenación en fases e asesoramento na súa execución co obxectivo de recuperar o vínculo do espazo público de Palmeira co mar e xerar novos espazos públicos para o uso dos veciños.
Promotor
Portos de Galicia
Fundación RIA
Equipo e colaboradores
Fundación RIA
Ano
2018-2023
Localización
Palmeira, Ribeira, A Coruña
O desenvolvemento das poboacións costeiras de Galicia nas últimas décadas foi da man da ampliación das súas áreas portuarias e das vías que lles dan servizo. Con todo, na actualidade, é frecuente que unha gran proporción da fronte marítima dedíquese ao aparcamento, o que degrada a imaxe de conxunto, limita o uso do espazo público e dificulta os usos portuarios.
Así mesmo, estas áreas teñen un gran potencial de dinamización social tanto para veciños, como para usuarios e visitantes. Núcleos como Palmeira teñen a capacidade de recuperar o carácter e relacións que se atopan no porto: o natural, o económico e o social.
O traballo que realiza a Fundación RIA en colaboración con Portos de Galicia consiste no deseño dun plan de actuacións para a integración urbana da fronte marítima de Palmeira, incorporando as demandas e intereses dos usuarios do porto e os veciños da localidade.
Este plan baséase en tres estratexias principais: a ordenación do tráfico e o estacionamento; a recuperación do vínculo co mar; e a planificación e deseño do espazo público.
A situación post-industrial na que se atopan moitos núcleos pesqueiros debe verse como unha posibilidade para conciliar e conxugar as necesidades modernas das zonas portuarias desde unha perspectiva urbana e social.
Análise e proposta de ordenación
O traballo ten como obxectivo analizar as contornas urbanas atravesadas pola estrada da costa norte da ría de Arousa e propoñer estratexias de intervención no espazo público que integren no núcleo a infraestrutura viaria, reduzan o seu perigo e melloren a calidade ambiental á vez que restitúan os valores identitarios do lugar.
Para ofrecer o maior nivel de precisión na análise, a información existente compleméntase con sesións de traballo de campo.
Para recuperar o vínculo de Palmeira co mar, proponse a derriba do muro do paseo marítimo, xa que este ocupa a totalidade do bordo, evitando que unha gran parte da poboación non poida ver o mar desde o paseo debido á súa altura e materialidade. Aproveitando a oportunidade, amplíase e abre o espazo público ao mar, sacando partido á colmatación horizontal do dique e a existencia de zonas de area en marea baixa.
Por último, proponse desenvolver un proxecto de urbanización único, onde se teñan en conta todas as características identitarias do lugar (tipoloxías, materialidades, elementos patrimoniais e de interese, vexetación consolidada etc.), pasando por deseñar a canalización de augas pluviais, a unificación de materiais de pavimento, o deseño de mobiliario urbano (iluminación, elementos de protección, bancos etc.), así como deseñar solucións de delimitación de estacionamento.
A execución do proxecto
Para a execución de obras propóñense tres fases, co obxectivo de minimizar as restricións de uso e de paso da área de proxecto mentres levan a cabo as intervencións:
—Fase 1. Urbanización do paseo exterior e dique-bancada
—Fase 2. Mellora e urbanización desde o paseo ata as fachadas
—Fase 3. Equipamentos
Na actualidade xa se desenvolveu a primeira fase, na que o equipo de Fundación RIA tivo un papel relevante como asesores de dirección de obra, realizando labores de seguimento da obra velando por que se respecten os valores fundamentais do proxecto estratéxico orixinal realizado.
Estes valores teñen como obxectivo poñer en valor a contorna natural e edificada de Palmeira, utilizando materiais e técnicas arquitectónicas localmente familiares, á vez que xerando novos espazos públicos para o uso dos veciños e visitantes.